De GACS-verplichting komt voor uit de europese EPBD-richtlijn, die in 2024 is aangescherpt tot EPBD IV. In Nederland wordt deze wetgeving vertaald naar een verplichting voor niet-residentiële gebouwen met een klimaatinstallatie vanaf 290kW. 

De technische eisen zijn vastgelegd in de GACS-checklist en de EN ISO 52120-1 norm. Al met al betekent dat dat een GACS-systeem aan de volgende eisen moet voldoen:

• Continu energieverbruik meten, analyseren en bijsturen
• Rendementsverlies signaleren en onafhankelijk functioneren
• Samenwerken met andere systemen
• Voldoen aan klasse C (algemeen) en klasse B (energiebewaking)

GACS checklist: in 4 stappen naar GACS wetgeving

GACS-compliant worden hoeft niet ingewikkeld te zijn. Met deze vier praktische stappen krijg je snel inzicht in je situatie, kies je de juiste oplossing en haal je direct meer rendement uit je gebouwen. Of je nu een grote vastgoedportefeuille beheert of één pand optimaliseert, dit stappenplan helpt je op weg. 

Stap 1: Begrijp de GACS verplichting en de impact op je gebouwen

Als eerste stap is het belangrijk om in kaart te brengen welke gebouwen binnen je portfolio onder de verplichting vallen. Heb je utiliteitsgebouwen met een klimaatinstallatie van 290kW of meer? Dan geldt de verplichting per 31 december 2025. Vanaf 2029 wordt deze drempel verlaagd naar 70kW.

De impact verschilt per gebouwtype, maar in veel gevallen is het bestaande gebouwbeheersysteem (GBS) niet voldoende om aan de eisen te voldoen. Tijdig inzicht in het energieverbruik voorkomt hoge kosten en boetes. 

Stap 2: Voer een nulmeting uit

Voordat je actie onderneemt is het belangrijk om te weten waar je staat. Een nulmeting geeft inzicht in de huidige staat van je gebouwbeheersystemen en of je voldoet aan de GACS-eisen. Dit voorkomt dat je onnodig investeringen doet of juist belangrijke risico’s over het hoofd ziet. 

De nulmeting richt zich op drie kernvragen:

• Welk type systeem is er actief per gebouw?
• Is er sprake van automatische monitoring en energiemeting?
• In hoeverre werken installaties onderling samen?

Bepaal je huidige GACS-klasse

Op basis van de nulmeting wordt je gebouw ingedeeld in een van de vier GACS-classificaties:

• Klasse A: volledig geïntegreerd en zelfsturend
• Klasse B: Geavanceerde energiebewaking (vereist voor compliance)
• Klasse C: Basisfunctionaliteit (minimaal toegestaan)
• Klasse D: Niet compliant, verouderde systemen

In veel bestaande niet-residentiële gebouwen zijn de systemen niet goed op elkaar afgestemd. Dit betekent dat installaties individueel functioneren zonder een centrale aansturing en er is geen inzicht in het verbruik. In dat geval kom je uit op een klasse C of zelfs D en is er dus werk aan de winkel. 

Benieuwd geworden hoe jouw gebouwen ervoor staan? Doe geheel vrijblijvend de GACS-check met Healthy Workers. 

Waarom GACS-klasse B een strategische keuze is

Hoewel klasse C op papier volstaat, biedt klasse B in de praktijk veel meer grip en rendement. Bij een B classificatie wordt het verbruik van bijvoorbeeld energie, temperatuur, CO2 en luchtkwaliteit realtime gemonitord, wordt er automatisch een signaal verstuurd bij rendementsverlies of afwijkingen en worden ESG-rapportages automatisch gekoppeld. 

Gebouwen met een klasse B-systeem besparen gemiddeld 25-30% energie en realiseren een terugverdientijd onder de drie jaar. Je voldoet dan niet alleen aan de wet, maar haalt ook meer uit je gebouwen terwijl je het huurderscomfort verhoogd.

Steeds meer vastgoedeigenaren zien dat dit soort systemen niet alleen bijdragen aan compliance, maar ook helpen om investeringen uit te stellen, beter te sturen op prestaties en tegelijkertijd de waarde van hun vastgoed versterken. 

Stap 3: Vind de juiste oplossing voor jouw GACS-compliance

Er zijn verschillende opties om aan de GACS-verplichting te voldoen. Je kunt kiezen voor een upgrade van je bestaande gebouwbeheersysteem (GBS) via een installateur, of voor de volledige vervanging van je huidige systeem. Sommige organisaties schakelen experts in voor maatwerkadvies, anderen werken met specialisten om losse systemen met elkaar te verbinden.

Maar de meeste toekomstgerichte partijen kiezen voor een slimme aanvulling met een energie management systeem (EMS) dat gericht is op inzicht en optimalisatie. 

Om de juiste oplossing te kiezen moet je naast de technische eisen ook naar gebruiksvriendelijkheid, schaalbaarheid en de aansluiting op je bredere ESG-doelen kijken. Gaat het om één gebouw of meerdere? Wil je vooral voldoen aan de wet, of wil je de kans benutten om structureel energie te besparen en prestaties te verbeteren?

Steeds meer vastgoedeigenaren kiezen voor een slimme EMS-oplossing zoals die van Healthy Workers. Waarom? Omdat je daarmee niet alleen voldoet aan de GACS-verplichting, maar je ook grip krijgt op energieverbruik en comfort, zonder je hele systeem te hoeven vervangen. 

Stap 4: Optimaliseer met realtime gebouwinzichten voor meer rendement

Een slim GACS-systeem maakt je niet alleen compliant met de wet, maar stelt je ook in staat om continu inzicht te krijgen in hoe je gebouwen presteren. Door realtime data te gebruiken over energieverbruik, comfort en luchtkwaliteit kun je niet alleen reageren op problemen maar ze ook actief voorkomen. 

Moderne EMS-systemen sturen automatisch bij op basis van algoritmes, helpen om piekbelasting te vermijden en maken het makkelijker om te rapporteren voor ESG-doeleinden. Met het inzetten van een modern EMS-systeem wordt GACS-compliance geen last maar zorgt het voor structureel meer rendement:

• Direct inzicht in energie, CO2, temperatuur en luchtkwaliteit per ruimte
• Automatische bijsturen bij afwijkingen of rendementsverlies op basis van slimme algortimes
• Rapportages voor audits, certificeringen en ESG-doeleinden
• Lagere energiekosten en hogere comfortscores door slimmer te verwarmen, koelen en ventileren

Benieuwd hoe vastgoedprofessionals hun portfolio optimaliseren en rendement verhogen? Lees onze klantverhalen hier.

Blijf op de hoogte van de toekomstige regelgeving

De GACS-verplichting is geen eindpunt, maar een tussenstation. De komende jaren komt er meer regelgeving op je af, zowel vanuit Europese wetgeving als nationaal beleid. De belangrijkste ontwikkeling is de aangescherpte EPBD IV, die in juni 2024 is vastgesteld. 

De EPBD IV verplicht EU-lidstaten om strengere eisen te stellen aan de energieprestaties van gebouwen. Denk aan het instellen van minimum energieprestatie-niveaus voor niet-residentiële gebouwen, het stimuleren van hernieuwbare energie en het versneld uitfaseren van fossiele verwarmingssystemen. 

Daarnaast introduceert Europa de Smart Readiness Indicator (SRI), een methode om gebouwen te beoordelen op hun slimheid. De SRI meet onder andere in hoeverre een gebouw automatisch kan aansturen, communiceren met gebruikers en zich kan aanpassen aan veranderende omstandigheden.

Hoewel de SRI in Nederland nog niet verplicht is, wordt deze indicator steeds vaker gezien als voorbereiding op toekomstige regelgeving en ESG-eisen. 

Het is daarom belangrijk om nu in actie te komen en te investeren in een flexibel en schaalbaar EMS-systeem. Hiermee voldoe je niet alleen aan de huidige GACS-verplichting, maar ben je ook voorbereid op de toekomstige regelgeving.

Zet nu de eerste stap naar GACS-compliance en rendement

Als je op zoek bent naar een slimme, toekomstbestendige oplossing voor GACS-compliance en rendement, is Healthy Workers de partij waarmee je verder komt. Wij combineren technologie met consultancy zodat je niet alleen inzicht krijgt in je gebouwen, maar ook direct kunt optimaliseren. Geen ingewikkelde upgrades of vervanging van systemen, maar een praktische en schaalbare oplossing die werkt. 

De oplossing van Healthy Workers sluit aan op bestaande gebouwbeheersystemen en tilt ze naar het niveau dat GACS vereist, klasse B op energiebewaking. Van nulmeting tot implementatie en rapportage, wij regelen het volledige traject, en zorgen ervoor dat je vastgoed aan de wet voldoet en meer rendement oplevert. 

Als je kiest voor Healthy Workers dan krijg je:

• Volledige GACS-compliance zonder dure systeemvervanging
• Realtime inzicht op gebouwniveau en portfolioniveau
• Slimme algoritmes voor automatische optimalisatie
• Automatische ESG-rapportages en auditsupport
• Een bewezen besparing op energie, CO2 en onderhoudskosten
• Advies van experts om je gebouwen optimaal te laten presteren en maximaal te besparen

Ben je benieuwd hoe jouw vastgoed ervoor staat en welke stappen nodig zijn om te voldoen aan de GACS-verplichting? Vraag dan nu een gratis GACS-compliance adviesgesprek aan. We laten je daarin precies zien wat er nodig is om compliant te worden terwijl je je rendement verhoogt.