‍

GBS vs. GACS: wat is het grootste verschil?

Een GBS (Gebouwbeheersysteem)  houdt een gebouw operationeel. Het stuurt basisinstallaties centraal aan: verwarming, koeling, ventilatie en soms verlichting. Het regelt comfort, maar kijkt niet actief naar verspilling of prestaties.

Een GACS (Gebouwautomatiserings- en controlesysteem) gaat een stap verder. Het combineert automatisering met energiemanagement, waardoor het:

• continu energie en systeemprestaties monitort
• rendementsverlies opspoort
• afwijkingen signaleert
  datagedreven bijstuurt of verbetervoorstellen doet
• geïntegreerd werkt met HVAC, verlichting, zonwering en eventueel opwekking
  
  

Kort gezegd: een GBS regelt, een GACS regelt én verbetert.

Waarom GACS vanaf 2026 verplicht wordt

De EPBD (Energy Performance of Buildings Directive)-wetgeving verplicht dat gebouwen aantoonbaar efficiënt worden aangestuurd. Dat betekent:

• permanente monitoring
• energieprestatie-analyse
• detectie van inefficiënties
• integratie met technische installaties
• voldoen aan automatiseringsklasse C én energiemanagementklasse B (NEN-EN-ISO 52120)
  
  

Een traditioneel GBS (klasse C) haalt dit niet. Er is altijd energiemanagement nodig om aan klasse B te voldoen.

Routes naar een GACS-proof gebouw

Er zijn twee manieren om aan de wet te voldoen. Ze werken allebei, maar de impact verschilt sterk in kosten, doorlooptijd en risico.

1. Een volledig nieuw GACS-systeem via installateur

Als een gebouw verouderde regeltechniek heeft of installaties afgeschreven zijn, kan volledige vervanging logisch zijn.

Voordelen

• Nieuwe hardware, sensoren en regeltechniek
• Geschikt voor gebouwen met grote technische achterstanden

Nadelen

• Hoge CapEx (hardware + installatie)
• Lange doorlooptijd door schaarste in installateurs
• Afhankelijkheid van leveranciers
• Niet nodig als de basisinfrastructuur goed functioneert

Voor veel gebouwen is dit de meest ingrijpende — en duurste — route.

2. Je bestaande GBS upgraden met software (meest gekozen)

In de meeste gebouwen functioneert het GBS prima voor de basis. Dan is een software-gedreven upgrade naar GACS de snelste en meest kostenefficiënte keuze.

Een energiemanagementplatform voegt precies de intelligentie toe die ontbreekt: realtime monitoring, afwijkingsdetectie, rendementsanalyse en datagedreven aansturing.

Voordelen

• Voldoet aan GACS-eisen zonder vervanging van hardware
• Lage CapEx, snelle implementatie
• Onafhankelijk van GBS-merk (Priva, Siemens, Honeywell etc.)
• Centrale monitoring voor de hele portefeuille
• Bij de meeste gevallen binnen 12 maanden een positieve ROI dankzij energiebesparing
• EPBD-keuring vervalt doordat permanente monitoring aanwezig is

Nadeel

• De kwaliteit van bestaande sensoren bepaalt deels de nauwkeurigheid

 In deze route blijft je GBS operationeel (klasse C), en voegt energiemanagement (klasse B) de GACS-vereisten toe.

Wat levert een GACS-gestuurd gebouw op?

De stap naar GACS zorgt voor veel meer dan alleen compliance:

• Energie besparen doordat verspilling direct zichtbaar wordt
• Minder storingen en onderhoud door vroegtijdige detectie
• Beter binnenklimaat dankzij continue optimalisatie
• Lagere kosten doordat HVAC slimmer en automatisch wordt bijgestuurd
• Heldere rapportages voor  EED, CSRD en WEii 
• Hogere asset value en minder risico op brown discount

Je maakt van gebouwbeheer geen reactief proces meer, maar een datagedreven strategie.

Veelgestelde vragen

Wat zijn de technische eisen precies?

Een GACS moet energieverbruik en systeemprestaties continu monitoren, registreren en analyseren, rendementsverlies signaleren en installaties kunnen aansturen of de beheerder informeren over verbeteringen.
Voldoet het gebouw aan klasse C + B volgens ISO 52120, dan is het wettelijk compliant.

Wat als mijn huidige GBS alleen de basis doet?

Dan kun je deze upgraden met een energiemanagementsysteem. De combinatie vormt dan samen het GACS.

Wat als ik het niet doe?

• EPBD-keuring blijft verplicht (kostbaar)
• Hogere energiekosten door verspilling
• Risico op boetes
• Lagere duurzaamheids- en ESG-scores
• Verlies van vastgoed waarde door brown discount

Hoe weet ik of mijn gebouw al (bijna) voldoet?

Check het HVAC-vermogen, bepaal of je GBS aan klasse C voldoet, en kijk daarna welke software nodig is om klasse B te behalen.

Slimmer van GBS naar GACS met Healthy Workers

Healthy Workers vormt, in combinatie met je bestaande GBS, het GACS-systeem dat je nodig hebt voor 2026. Het GBS regelt de basis (klasse C), terwijl Healthy Workers het energiemanagement toevoegt (klasse B):

• realtime monitoring
• trendanalyse
• detectie van rendementsverlies
• automatische of datagedreven optimalisaties
• centrale inzichten over je volledige portefeuille

Met onze full-service aanpak houden we toezicht, signaleren we afwijkingen en coördineren we verbeteringen. We ontzorgen je volledig. 

Zo voldoe je niet alleen aan de GACS-eisen, maar verbeter je direct de prestaties van je gebouw.

Weten of jouw gebouw GACS-ready is?

Doe nu de gratis GACS-check en ontdek precies waar je staat.